0Dla wielu rodziców momenty, w których ich dziecko rozpoczyna kolejną fazę życia, mogą wiązać się z wątpliwościami, niepewnością i rozważaniami na temat przyszłości. Rozpoczęciem nowego etapu może być przejście ze żłobka do przedszkola, a potem z przedszkola do szkoły, odstawienie smoczka i zastąpienie go bajką na dobranoc czy przyzwyczajenie się do spania bez towarzystwa we własnym pokoju.
W niniejszym artykule postaramy się ubrać te niepokoje w słowa i zastanowić się, w jaki sposób wzbogacone dialogiem wspólne czytanie naszych spersonalizowanych książeczek może ułatwić przejście do kolejnego etapu życia dziecka. Zdajemy sobie oczywiście sprawę, że nie istnieje jedno „właściwe” podejście do tej kwestii, mamy jednak nadzieję, że znajdziesz poniżej nieco inspiracji i przydatnej w takich momentach wiedzy.
Zalety personalizacji
Osobiste książeczki dla dzieci to nie tylko wspólnie spędzony czas na czytaniu, uśmiech i radość dziecka i rodziny. Historie te mogą być również inteligentnym narzędziem ułatwiającym przejścia między kolejnymi etapami życia i rozwoju. Cały szereg przełomowych badań wskazuje, że spersonalizowane opowieści mogą pomóc w stworzeniu dla dziecka indywidualnych ram nauki.
Warto wiedzieć, że osobiste książeczki tym różnią się od swoich zwykłych odpowiedników, że dzięki personalizacji dziecko
- 1. mocniej angażuje się w historię,
- 2. lepiej rozumie jej treść, i
- 3. w większym stopniu poszerza swoje słownictwo.
Jest tak, ponieważ przebiegający podczas czytania proces uczenia się dzieci zależy od stopnia, w jakim potrafią one „zbudować most” między własnym życiem i światem przedstawionym. Zaangażowanie dziecka w opowieść zawsze w pewnym stopniu opiera się na posiadanej przez nie wiedzy, jednak osobisty charakter historii, stawiający dziecko w głównej roli, jeszcze bardziej ułatwia mu zbudowanie takiego „pomostu”. Spersonalizowane elementy odwołują się do znanych dziecku i rodzicom prywatnych faktów, cech czy uczuć, co zwiększa stopień włączenia się dziecka w treść.
Chcielibyśmy przy tym podkreślić, że wspólnemu czytaniu w ramach przygotowań do nowego etapu w życiu – czy to w przypadku odstawienia smoczka, zmiany przyzwyczajeń związanych z zasypianiem, czy rozpoczęcia codziennego życia w nowej instytucji – towarzyszyć musi dobrze poprowadzony dialog, który optymalnie „powiąże oba światy”. Dlatego zalecamy zadawanie otwartych pytań i okazywanie wsparcia, gdy dziecko dzieli się wątpliwościami. Pragnąc być źródłem inspiracji, zadbaliśmy o to, aby w treści naszych książeczek znalazły się pytania, które mogą pomóc w zainicjowaniu takiego dialogu podczas czytania.
Czy wiesz już, do jakiej fazy przejściowej musisz się przygotować?
➡ Pożegnanie ze smoczkiem
➡ Nowe przyzwyczajenia związane z zasypianiem
➡ Bezstresowy start w szkole
Udane pożegnanie ze smoczkiem
Smoczek jest wiernym towarzyszem dziecka od tak dawna, że czasem może być trudno wyobrazić sobie, jak położyć malucha do łóżeczka lub go pocieszyć bez użycia tego praktycznego wynalazku. Jest to całkowicie zrozumiałe, ponieważ smoczek pomaga dziecku zachować spokój i poczucie bezpieczeństwa. Ssanie jest dla dziecka całkowicie naturalnym odruchem, który powstaje jeszcze na etapie życia płodowego. Odruch ten jest niezbędny dla rozwoju dziecka, gdyż dzięki niemu dziecko może przyjmować pożywienie. Ssanie powiązane jest też z poczuciem bezpieczeństwa, które ułatwia dziecku doświadczanie i odkrywanie świata.
Stopień przywiązania malucha do smoczka jest kwestią indywidualną – wybór optymalnej procedury odstawiania smoczka oraz jej przebieg różnią się więc w zależności od dziecka. W niektórych przypadkach potrzeba ssania w miarę upływu czasu maleje i dziecko powoli samo traci zainteresowanie smoczkiem. Inne maluchy na tyle kochają swojego „towarzysza”, że nie chcą słyszeć o rozstaniu się z nim.
Zdjęcie: @minttustorgards
Opracowana przez psychologa i autorkę książek dla dzieci Inę Victorię Haller historia „Imię i wróżka smoczkowa” powstała z myślą o ułatwieniu dziecku – jak i jego rodzicom – pożegnania się ze smoczkiem. Jej zadaniem jest przygotowanie malucha na jego odstawienie. Książeczka może także posłużyć jako miłe wspomnienie dla starszych już nieco dzieci, a młodszemu rodzeństwu, które również w pewnym momencie czeka ten etap, może pomóc w przygotowaniu się do nadchodzącej zmiany.
Oprócz historii książka zawiera wskazówki i dobre rady dla rodziców, przed którymi stoi zadanie odzwyczajenia pociechy od ssania smoczków.
Czas pożegnać się ze smoczkiem? Spersonalizuj i zamów swoja własną książeczkę
Nowe przyzwyczajenia związane z zasypianiem
Sen to niezwykle ważny temat dla rodziców małych dzieci. Jego odpowiednia ilość ma kluczowe znaczenie dla zdrowia. Zaspokojenie potrzeby snu jest szczególnie istotne w przypadku dzieci. Gdy dziecko śpi, w jego ciele wydziela się hormon wzrostu, a mózg przetwarza myśli, uczucia i doświadczenia wyniesione z poprzedniego dnia. Układ odpornościowy dziecka wzmacnia się, ciało odpoczywa, a organizm ma czas na odbudowę komórek. W ciągu dnia małe dzieci zużywają dużo energii, podczas snu natomiast „ładują akumulatory”, dzięki czemu są gotowe na kolejny dzień pełen nowych wrażeń, odkryć i okazji do nauki.
Zdjęcie: @vayenbeau.bodhi
Książeczka „Imię idzie spać” powstała, aby wspomóc rodziców i dzieci w wypracowaniu zdrowego i pogodnego rytuału układania się do snu. Rytuał taki ułatwia dziecku wyciszenie się i odnalezienie w sobie spokoju po dniu pełnym wrażeń. Książeczka nie zawiera konkretnej „metody” usypiania dziecka, mamy jednak nadzieję, że może posłużyć jako inspiracja.
Rytuał oznacza wykonywanie tych samych czynności o tej samej porze każdego wieczoru. Dzieci cenią sobie powtarzalność i przewidywalność, gdyż wiedzą dzięki nim, co nastąpi dalej.
W momencie rozpoczęcia rytuału dziecko od razu rozumie, że zbliża się pora na sen i że nie podlega to negocjacji. Rytuał nie powinien trwać dłużej niż 15-30 minut. Jego poszczególne etapy różnią się oczywiście w zależności od rodziny. Rytuał warto kończyć spokojną czynnością, na przykład czytaniem dziecku na głos. Nie tylko jest to sposób na przyjemne i relaksujące zakończenie dnia, pobudza także rozwój językowy dziecka.
Pod koniec książeczki podany jest przykład ćwiczenia medytacyjno-relaksującego. Należy je czytać, gdy dziecko leży już w łóżku, najlepiej też, aby dziecko zamknęło oczy. Ważne jest, aby tekst ćwiczenia czytać powoli, spokojnym głosem. Jego zadaniem jest uspokojenie dziecka i umożliwienie mu poddania się zmęczeniu i zaśnięcia. Dorosły powinien brać udział w ćwiczeniu oddechowym razem z dzieckiem – wciągać powietrze nosem i powoli wypuszczać je ustami. Nauka tego ćwiczenia może zająć trochę czasu, dlatego nie należy się martwić, jeśli nie uda się go wykonać już za pierwszym podejściem.
Spersonalizuj i zamów swoją własną książeczkę na dobranoc
Bezstresowy pierwszy dzień w szkole
Rozpoczęcie nauki szkolnej to ważne wydarzenie w życiu dziecka. Większość dzieci wyczekuje pierwszego dnia w szkole z radosną niecierpliwością – choć czasem też z domieszką zdenerwowania. Niezależnie od tego, czy dziecko rozpoczyna naukę z kimś, kogo już zna, czy samo, na pewno czeka je wiele nowych doświadczeń, a jego życie codzienne zmieni się nie do poznania.
Zawsze warto jest jak najlepiej przygotować dziecko do nadchodzących zmian. Świadomość tego, co ma się wydarzyć, pozwala spokojniej podejść do nowej sytuacji. Dzieci często skupiają się na konkretach:
- - Do której szkoły będę chodzić? Gdzie ona jest?
- - Jak nazywa się moja szkoła?
- - Czy będę nosić tornister? I co powinno się w nim znaleźć?
- - Czy będę zabierać ze sobą drugie śniadanie?
To naturalne, gdyż dzieciom brak jest punktu odniesienia. Nie mają jeszcze szkolnych doświadczeń, a poza tym na razie wszystko wydaje się im odległą przyszłością. Na szczęście to właśnie do tych konkretów najłatwiej jest przygotować dziecko. Są to też pytania, na które jako rodzic z pewnością znasz odpowiedzi. Inne kwestie są już mniej oczywiste – co właściwie będzie działo się w szkole, jacy okażą się rówieśnicy itd. Dlatego jako rodzic musisz najpierw zdobyć odpowiednią wiedzę, zanim zaczniesz przygotowywać dziecko. Postaraj się zgromadzić jak najwięcej informacji, tak aby być w stanie udzielać odpowiedzi na konkretne pytania.
Zdjęcie: @mummy_iaia
Bardzo ważne jest także, aby o rozpoczęciu nauki wypowiadać się w pozytywnym tonie. Warto zadbać, aby dziecko nie słyszało rozmów, w których rodzic porusza swoje obawy lub omawia wyzwania. Przeciwnie – należy dawać do zrozumienia, że to ekscytujący i ciekawy okres i że również rodzic jest z tego powodu szczęśliwy. Naturalnie nie można także przesadzać z entuzjazmem i rozdmuchiwać tematu do takiego stopnia, że po fakcie dziecko poczuje rozczarowanie. Natomiast gdy dziecko samo poruszy temat, warto go podjąć i omówić – nawet, jeśli dany moment może być niesprzyjający. Dziecięce rozmowy z reguły nie trwają długo, inicjatywę dziecka można więc zaakceptować nawet po tym, gdy padło już zwykłe „dobranoc”.
Jeśli istnieje możliwość odwiedzenia szkoły, warto wykorzystać tę okazję – nawet kilkakrotnie. Dzięki temu rozpoczęcie nauki stanie się czymś bardziej konkretnym i namacalnym. Można na przykład wybrać się z dzieckiem na spacer do szkoły, ewentualnie na wycieczkę rowerem lub samochodem. Dodatkową korzyścią jest to, że dziecko pozna drogę.
Jeśli to możliwe, warto zaaranżować wejście do szkoły i być może rozmowę z nauczycielem lub pedagogiem. Wiele szkół organizuje też dni otwarte dla przyszłych uczniów. Warto wówczas dołożyć starań, aby uczestniczyć w takim wydarzeniu, nawet jeśli przy codziennym zabieganiu trudno jest znaleźć na to czas. Wycieczki do szkoły organizują także niektóre przedszkola. Niezależnie od wszystkiego, ważne jest, aby do szkoły dziecko zabrali także rodzice, okazując mu w ten sposób, że również oni są zainteresowani i ciekawi.
Książeczka „Imię idzie do szkoły” ma na celu pomóc rodzicom w przygotowaniu dziecka do rozpoczęcia nauki szkolnej. Historia zawiera typowe sytuacje, których może oczekiwać większość przyszłych uczniów i ich rodzin. Mamy nadzieję, że dzięki temu ułatwi Tobie i Twojemu dziecku dobry start na pierwszym etapie edukacji.
